Μπορεί ο οδοντίατρος να συμβάλλει στη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη;
Η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα είναι ναι. Ας εξηγήσουμε λοιπόν πως μπορεί να γίνει αυτό.
Αρχικά είναι χρήσιμο να πούμε πως μια από τις σοβαρότερες παθήσεις των ούλων είναι η περιοδοντίτιδα. Περιοδοντίτιδα είναι το σύνολο των φλεγμονωδών εκδηλώσεων που εμφανίζονται στους ιστούς που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια. Στις περιπτώσεις που η ουλίτιδα δεν θεραπευτεί η μικροβιακή πλάκα συσσωρεύεται σε θυλάκους οι οποίοι σχηματίζονται ανάμεσα στην επιφάνεια των ριζών και των υποκείμενων ιστών των ούλων. Εάν η κατάσταση αυτή δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η φλεγμονή εξελίσσεται με αποτέλεσμα βαθμιαία να καταστρέφεται το οστό περιμετρικά των προσβεβλημένων δοντιών. Άμεση συνέπεια αυτού του γεγονότος είναι τα προσβεβλημένα δόντια να αποκτούν σιγά σιγά κινητικότητα η οποία αυξάνεται σταδιακά και τελικά χρήζουν εξαγωγής λόγω της μεγάλης κινητικότητας.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από αύξηση του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα, που κατά κύριο λόγο οφείλεται στην ελλιπή παραγωγή ινσουλίνης. Ένας από τους κύριους ρόλους της ινσουλίνης είναι να βοηθάει τη γλυκόζη του αίματος να εισέρχεται στα κύτταρα προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για την παραγωγή ή την αποθήκευση ενέργειας.
Υπάρχει κάποια συσχέτιση ανάμεσα στο σακχαρώδη διαβήτη και τις νόσους των ούλων;
Έχει, πλέον, διαπιστωθεί ότι υπάρχει σαφής αλληλεπίδραση ανάμεσα στο διαβήτη και τις παθήσεις των ούλων. Αρκετές επιδημιολογικές, προοπτικές και διασταυρούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη λόγω της μειωμένης ανοσολογικής αντίδρασης που διαθέτουν στις λοιμώξεις έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες από τα υγιή άτομα να εμφανίσουν κάποια από τις νόσους των ούλων ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και στοματικής υγιεινής του εκάστοτε ατόμου. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι η σχέση αυτή είναι αμφίδρομη, καθώς η μία νόσος μπορεί να επηρεάσει και να απορρυθμίσει την άλλη. Υπάρχουν, ακόμη μελέτες οι οποίες δείχνουν ότι η σοβαρότητα της περιοδοντίτιδας σχετίζεται και με τη βαρύτητα των διαβητικών επιπλοκών.
Αξίζει ακόμη να αναφέρουμε ότι οι αλλοιώσεις που εμφανίζονται στη στοματική κοιλότητα και η ταχύτητα εξέλιξής τους σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και ειδικότερα η ύπαρξη περιοδοντίτιδας εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού μπορούν πολλές φορές να αποτελέσουν ένα γρήγορο, χρήσιμο και εύκολο δείκτη του επιπέδου ρύθμισης της γλυκόζης του αίματος στην καθ’ημέραν κλινική πράξη και να θέσουν την υποψία ύπαρξης κάποιων διαβητικών επιπλοκών, μη διαγνωσμένων μέχρι τη στιγμή της εξέτασης στην καρέκλα του οδοντιάτρου.
Εάν πάσχω από σακχαρώδη διαβήτη κινδυνεύω να εμφανίσω σοβαρά οδοντιατρικά προβλήματα;
Αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας δεν είναι φυσιολογικά (τιμή γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης πάνω από 7) και γενικά ο σακχαρώδης διαβήτης σας δεν έχει ρυθμιστεί από τον θεράπων ιατρό σας, τότε έχετε αρκετές πιθανότητες εμφάνισης κάποιας νόσου των ούλων σε σχέση με τα άτομα που δεν πάσχουν από διαβήτη. Συνεπώς, όπως όλες οι φλεγμονές, μια εκτεταμένη περιοδοντίτιδα θα επηρεάσει και θα αυξήσει τα επίπεδα της γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα να δυσκολέψει τον έλεγχο και τη ρύθμιση των τιμών αυτής.
Δυστυχώς, υπάρχουν και άλλα σοβαρά οδοντιατρικά προβλήματα που μπορούν να προκληθούν από την ύπαρξη του διαβήτη όπως αυξημένη εμφάνιση τερηδόνας, στοματικά έλκη, δυσάρεστη στοματική αναπνοή και στοματοδυνία, δηλαδή γενικευμένο αίσθημα πόνου στη στοματική κοιλότητα, μυκητιασικές λοιμώξεις και ενδεχομένως αλλαγή της γεύσης. Αυτές οι καταστάσεις δεν προκαλούνται από το διαβήτη αυτό καθ’ αυτό αλλά από τη μειωμένη έκκριση του σάλιου και τη ξηροστομία που συνοδεύουν το διαβήτη και καθιστούν τη στοματική κοιλότητα πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη μικροβιακών στελεχών.
Συγκεκριμένα, αξίζει να σημειωθεί ότι αυξημένα ποσοστά οδοντικής τερηδόνας εμφανίζονται στα παιδιά που εμφανίζουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι σε σύγκριση με τους υγιείς συνομήλικους τους. Ωστόσο, ύστερα από τη θεραπεία με ινσουλίνη τα επίπεδα της τερηδόνας μειώνονται σε τόσο μεγάλο βαθμό ώστε να βρίσκονται κάτω από τα φυσιολογικά όρια. Επιπλέον, έχει δειχθεί ότι τα νεαρά άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη και διαθέτουν υψηλά επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης εμφανίζουν ενεργό τερηδόνα. Συνεπώς κρίνεται αναγκαία η επίσκεψη στον οδοντίατρο κάθε παιδιού που πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι και η επανεξέταση αυτού σε χρονικό διάστημα που θα κρίνει ο οδοντίατρος ανάλογα με τη στοματολογική του κατάσταση.
Τέλος, πρέπει να τονίσουμε ότι σε περίπτωση πλημμελούς ρύθμισης του διαβητικού συνδρόμου αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης επιπλοκών κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής θεραπείας. Γι’ αυτό το λόγο πριν επισκεφτούμε τον οδοντίατρο καλό είναι να ρυθμίσουμε το διαβήτη.
Μπορώ να προλάβω όλα αυτά τα προβλήματα;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι ναι. Πρωταρχικός στόχος είναι η μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και η σταθεροποίησή τους από το θεράποντα ιατρό σας. Στη συνέχεια ένας εξειδικευμένος και κατάλληλα ενημερωμένος οδοντίατρος θα αναλάβει τη θεραπεία των νόσων των ούλων και όλων των οδοντιατρικών προβλημάτων που πιθανόν να έχουν εμφανιστεί από το σακχαρώδη διαβήτη.
Αρχικά θα σας δώσει συμβουλές στοματικής υγιεινής και στη συνέχεια θα προχωρήσει στη θεραπεία της ουλίτιδας ή της περιοδοντίτιδας η οποία γίνεται είτε συντηρητικά, είτε χειρουργικά είτε συντηρητικά με τη χρήση διοδικού LASER. Τα πλεονεκτήματα της θεραπείας της περιοδοντίτιδας είναι ότι σταματά τη νόσο του περιοδοντίου, σταθεροποιεί το φατνιακό οστό, εξαφανίζει τα συμπτώματα και επιμηκύνει την παραμονή των δοντιών στο στόμα. Τονίζεται δε ότι για τους ασθενείς με διαβήτη η θεραπεία είναι ασφαλής και αποτελεσματική, συνεισφέρει σε αποφυγή επιπρόσθετης φαρμακευτικής αγωγής και παράλληλα μειώνει τις τιμές της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Με αυτό τον τρόπο και σε συνεργασία με τον ιατρό σας ο οδοντίατρος σας βελτιώνει την υγεία του στοματογναθικού σας συστήματος διαφυλάττοντας την υγεία σας γενικά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ασθενείς με μη ρυθμισμένο διαβήτη που ακολουθούν θεραπεία περιοδοντίτιδας, πετυχαίνουν πτώση της τιμής της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης σε χρονικό διάστημα από 3 έως 6 μήνες μετά την επιτυχή θεραπεία και το κυριότερο εμποδίζουν την εμφάνιση νέων προβλημάτων στη στοματική τους κοιλότητα.
Σε περίπτωση διαγνωσμένου σακχαρώδη διαβήτη ο ασθενής είναι χρήσιμο να ενημερώσει τον οδοντίατρο του για την πορεία του γλυκαιμικού ελέγχου, τη δοσολογία της αντιδιαβητικής αγωγής που λαμβάνει (ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία) ή για τροποποίηση της αγωγής του. Δεδομένου ότι η σχέση σακχαρώδους διαβήτη είναι αμφίδρομη επισημαίνεται η σπουδαιότητα της διατήρησης της υγείας των οδοντικών και περιοδοντικών ιστών για τη σωστή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος.
Συμπερασματικά, αναφέρεται ότι η άμεση εξάλειψη οποιασδήποτε φλεγμονής στη στοματική κοιλότητα, η διατήρηση καλής στοματικής υγιεινής και παράλληλα ο σωστός γλυκαιμικός έλεγχος του ασθενούς, θέτει ένα τέλος στο φαύλο κύκλο που δημιουργεί η αμφίδρομη σχέση του σακχαρώδους διαβήτη με την υγεία της στοματικής κοιλότητας.
Επιμέλεια κειμένου:
Σιμοπούλου Αθ. Βασιλική
Στρατιωτικός Χειρουργός Οδοντίατρος
DDS, Msc
Μονής Πετράκη 5 Κολωνάκι – 11521 Ελλάδα
Τηλ: 210-7297985
E-mail: dentalsmiles.contact@gmail.com